Nurogęś Mergus merganser
Nurogęś to kaczka nurkująca z rodziny traczy. Gatunek ten posiada silnie wydłużoną sylwetkę, długą szyję i głowę. Dziób jest długi, cienki, haczykowato zakończony w kolorze czerwonym. Oko ciemne. Ogon krótki. Nogi są duże i silne, z błonami pławnymi między palcami. Skrzydła długie i proste. Lot prostoliniowy z płytkimi, energetycznymi uderzeniami skrzydeł. Samiec w szacie godowej jest kontrastowo ubarwiony. Szyja, brzuch i pierś białe, wiosną w odcieniu łososiowym. Skrzydła w większości czarne z dużym białym polem na przedramieniu. Grzbiet przeważająco czarny. Głowa w kolorze czarnym, połyskująca na zielono. Samica w przeważającym stopniu jest w odcieniach szarości. Pierś i brzuch jaśniejsze, na skrzydle posiada duże, białe lusterko. Głowa brązowa z białym podbródkiem. Na głowie charakterystyczny czub, który w zależności od nastroju może być opuszczony lub nastroszony. Upierzenie samca w szacie spoczynkowej, czyli latem, jest bardzo podobne do samicy.
Gatunek ten zamieszkuje środkową i północną część Europy. W Polsce występuje głównie na północy i zachodzie. W Polsce jego liczebność szacowana jest na około 1 500 - 2 000 par. Występuje lokalnie, bardzo nielicznie. Na Mazurach zasiedla zarówno wody stojące jak i płynące, gdzie jest gatunkiem również nielicznym. Preferuje zbiorniki zdecydowanie większe i głębsze niż np. gągoł.
Na Mazurach gatunek ten jest obecny przez cały rok, zimą ograniczając swoją obecność do niezamarzniętych zbiorników i rzek. Jesienny szczyt przelotu tego gatunku przypada na przełom listopada i grudnia. W okresie tym często obserwuje się stada nurogęsi liczące nawet kilkaset osobników. Jego zimowiska znajdują się w zachodniej i południowej Europie oraz na morzach.
Nurogęś to gatunek silnie związany ze środowiskiem wodnym. Doskonale nurkuje w poszukiwaniu pożywienia, które stanowią głównie niewielkie ryby oraz w mniejszej ilości bezkręgowce. W okresie migracji stada często podczas żerowania współpracują ze sobą naganiając sobie wzajemnie ofiary. Samica składa jaja w obszernej dziupli drzewa lub rzadziej na ziemi pod osłona np. wykrotu drzewa. Chętnie zasiedla również specjalne budki lęgowe. Jaja są w kolorze kremowobiałym, zaś pełne zniesienie składa się z 7 - 14 jaj. Młode nurogęsi są zagniazdownikami i opuszczają gniazdo niedługo po wykluciu. Młode wychowuje tylko samica. Samica wodząca młode jest skryta i trudna do zauważenia.
W ostatnich latach w niektórych miejscach dochodzi do synantropizacji tego gatunku. Przykładowo w Bydgoszczy rodziny nurogęsi zatraciły lęk przed człowiekiem i wykorzystują pokarm dostarczany przez ludzi. Na Mazurach takie sytuacje nie zostały jeszcze potwierdzone.
Gatunki podobne: szlachar Mergus serrator. Samiec nurogęsi ma podobne ubarwienie do samców gągoła Bucephala clangula i czernicy Aythya fuligula, lecz znacząco różni się sylwetką.
Autor fotografii: Szymon Czernek.